Διερεύνηση της ικανότητας των φυτικών ειδών στη δέσμευση των αέριων ρύπων

Abstract

Η βιομηχανοποίηση και η αύξηση του πληθυσμού στις αστικές περιοχές έχουν ως αποτέλεσμα την οικονομική ανάπτυξη αυτών αλλά και την επιβάρυνση του περιβάλλοντος. Η αστική ρύπανση αποτελεί ένα σημαντικό και πολύπλοκο πρόβλημα, μέρος της οποίας είναι οι αέριοι ρύποι. Σύμφωνα με έρευνες σοβαρές είναι οι συνέπειες των αέριων ρύπων και ειδικότερα των αέριων μικροσωματιδίων (PM) στην υγεία του ανθρώπου. Οι κύριες πηγές των μικροσωματιδίων είναι: 1) η βιομηχανία, 2) οι ανθρώπινες δραστηριότητες και 3) η κυκλοφορία των οχημάτων. Η παρουσία του αστικού πρασίνου δρα ευεργετικά καθώς διαθέτει την ικανότητα απορρόφησης και δέσμευσης των αέριων ρύπων με αποτέλεσμα τη μείωση της συγκέντρωσής τους . Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να διερευνήσει το ποσοστό συγκράτησης αέριων ρύπων από διάφορα καλλωπιστικά είδη με στόχο τη δημιουργία μίας βάσης δεδομένων η οποία θα υποστηρίξει τη χρήση κατάλληλων φυτών για τη μείωση της αέρια σωματιδιακής ρύπανσης. Για την πραγματοποίηση της μελέτης αυτής επιλέχθηκαν 3 σημεία δειγματοληψίας κατά τον μήνα Αύγουστο του 2010 σε περιοχές του νομού Αττικής που παρουσιάζουν έντονο πρόβλημα αέριας ρύπανσης. Οι περιοχές δειγματοληψίας ήταν: Το Θριάσιο Πεδίο στον Ασπρόπυργο, η Εθνική Οδός Αθηνών-Κορίνθου και το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Από τις περιοχές αυτές συλλέχθηκαν δείγματα φύλλων από διάφορα καλλωπιστικά είδη. Στην συνέχεια μετρήθηκε η φυλλώδης σκόνη σε κάθε δείγμα με 2 μεθόδους: α) χρήση θολόμετρου, β) διήθηση διαλύματος σε κενό. Με βάση τα αποτελέσματα υπήρξαν διαφορές στην συγκράτηση της φυλλώδους σκόνης ανάλογα με το είδος του καλλωπιστικού φυτού που επιλέχθηκε αλλά και ανάλογα με την περιοχή δειγματοληψίας. Από τα φυτικά είδη που επιλέχθηκαν μεγαλύτερη συγκράτηση φυλλώδους σκόνης εμφάνισε το Buxus sempervirens και το Sophora japonica, ενώ πολύ μικρή συγκράτηση εμφάνισαν το Koelreuteria paniculata και το Populus canadensis. Όσο αφόρα την περιοχή δειγματοληψίας, η περιοχή της Εθνικής Οδού ήταν η περιοχή στην οποία τα επιλεγμένα φυτικά είδη παρουσίασαν τη μεγαλύτερη συσσώρευση φυλλώδους σκόνης. Τέλος παρατηρήθηκαν διαφορές στην συγκράτηση φυλλώδους σκόνης βάση των μορφολογικών και ανατομικών χαρακτηριστικών των επιλεγμένων φυτών. Τα φυτικά είδη τα οποία είναι αειθαλή και έχουν στην φυλλική τους επιφάνεια τριχίδια παρατηρήθηκε ότι έχουν μεγαλύτερη ικανότητα συγκράτησης σκόνης.

The industrialization and the rapid growth of population in urban areas have resulted in the financial growth of these areas but also in the deterioration of the environment. Urban pollution is an important and complex problem part and includes the air pollutants. The most severe consequences of air pollutants and most particularly of the aerial micro-particles (PM) reflects on human health. These micro-particles originate from the Industry, human activities, and Vehicular circulation. The presence of urban plants is necessary for the amelioration of the air pollution due to their capacity to absorb and retain the air micro-particles onto their leaf surface (leaf-dust), thus reducing their concentration in the air.

The aim of the present project was to investigate the percentage of the retained airborne particles on the leaf surfaces of different urban and ornamental plants. Sampling was performed in August 2010 from three different areas that were chosen based on their intense air pollution problems.. The sampling areas included 1) Triasion Pedio in Aspropyrgos, 2) The National Highway of Athens-Korinthos, and 3) The Agricultural University of Athens. Leaf-samples were collected from different kinds of ornamental plants from the above-mentioned areas. The leaf-dust was measured either by fog-meter or by collecting the washed leaf-dust through vacuum-filtering.

Differences were observed concerning the retention of aerial dust based on the plant species and the sampled area. From the sampled plant species Buxus sumpervirens and Sophora japonica retained the greatest amounts of dust, whereas Koelreuteria paniculata and Populus canadensis the lowest ones. In terms of the sampling area the National road (Athens-Korinthos) had the greatest concentration of leaf-dust. The observed differences of leaf- dust retention in-between plant species were correlated to the morphological and anatomical characteristics of plants since evergreens with leaf hair exhibited greater dust retention capacity.