Αγροτικές υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης προσβάσιμες από διαφορετικά μέσα επικοινωνίας

Abstract

Η ραγδαία ανάπτυξη και διάχυση των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) που έχει συντελεστεί τις τελευταίες δεκαετίες, έχει επιδράσει καταλυτικά στη ζωή των πολιτών, προσδίδοντας νέο νόημα σε παραδοσιακές έννοιες και επαναπροσδιορίζοντας κάθε κοινωνική έκφανση. Πιο συγκεκριμένα, σήμερα ο όρος «ηλεκτρονικός» προσδιορίζει ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών και υπηρεσιών, όπως το ηλεκτρονικό επιχειρείν (η-επιχειρείν), η ηλεκτρονική διακυβέρνηση (η-διακυβέρνηση) και το ηλεκτρονικό εμπόριο (η-εμπόριο). Μέσα σε αυτό το νέο πλαίσιο, οι κυβερνήσεις έχουν αναγνωρίσει ως αδήριτη ανάγκη τόσο τον εκσυγχρονισμό των οργανισμών τους όσο και για την αναδιοργάνωση και βελτίωση των υπηρεσιών τους. Προς αυτή την κατεύθυνση, αναγνωρίζοντας τις δυνατότητες και τα οφέλη των ΤΠΕ, έχουν προωθήσει στρατηγικές για την υιοθέτηση και χρήση τους σε τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο για την παροχή καλύτερων, προσβάσιμων και οικονομικά αποτελεσματικών υπηρεσιών η-διακυβέρνησης προς όλους τους εμπλεκομένους σε αυτές (πολίτες, επιχειρήσεις, δημόσιοι υπάλληλοι).Η η-διακυβέρνηση υπόσχεται μεταξύ άλλων την αύξηση της υπευθυνότητας των κυβερνητικών οργανισμών, τη βελτίωση των συναλλαγών τους με τις επιχειρήσεις και τη βιομηχανία, την αποτελεσματικότερη διοίκηση και την περαιτέρω ενδυνάμωση των πολιτών, τα οποία μπορούν να συντελέσουν στην μείωση της διαφθοράς, την αύξηση της διαφάνειας, τη διευκόλυνση των συναλλασσόμενων μερών και την αύξηση των κερδών (Bose 2004, World Bank 2003). Έτσι τα περισσότερα κράτη, άλλα με ταχύτερους και άλλα με βραδύτερους ρυθμούς, ήδη βαδίζουν το δρόμο για την επίτευξη όλο και πιο ώριμης η- διακυβέρνησης. Ωστόσο, κατά την εξέλιξη αυτή, όλες οι χώρες αντιμετωπίζουν μέρος των ίδιων προβλημάτων που σχετίζονται με την αναποτελεσματικότητα, την έλλειψη συνεχούς υποστήριξης και την προβληματική σχεδίαση και οργάνωση των η-υπηρεσιών. Καθώς ηπαροχή η-υπηρεσιών και η-εφαρμογών επεκτείνεται, για να δρέψουν στην πράξη τόσο οι κυβερνήσεις όσο και οι πολίτες τα οφέλη της η-διακυβέρνησης, χρειάζεται αυτή να προσιδιάζει στις ιδιαιτερότητες και να ανταποκρίνεται στις ανάγκες συγκεκριμένων ομάδων/τομέων στόχου κατά την εφαρμογή της. Μάλιστα, οι επικρατούσες τάσεις εστιάζουν σε σημαντικά για τους πολίτες ζητήματα, μεταξύ των οποίων είναι και η ανάπτυξη υπηρεσιών με καινοτομικά χαρακτηριστικά και η χρήση διαφορετικών εργαλείων, καθώς και η παροχή υπηρεσιών με εναλλακτικούς τρόπους ή αλλιώς πολυ-καναλική παροχή υπηρεσιών (multi-channel service delivery) αλλά και η σύγκλιση των τηλεπικοινωνιών, της τεχνολογίας και των μέσων μαζικής επικοινωνίας, ώστε να καλυφθούν αποτελεσματικότερα οι ανάγκες των πολιτών και να ενθαρρυνθούν στη χρήση των υπηρεσιών αυτών.Η Ελλάδα εμφανίζει υστέρηση σε σχέση με τα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ και στην παρούσα φάση έχει καταφέρει να εκπληρώσει μόνο τις απαιτήσεις των δύο πρώτων σταδίων ωριμότητας η-διακυβέρνησης. Αν και οι πολιτικές για την η-διακυβέρνηση έχουν πλέον σφαιρικότερη οπτική που ενσωματώνει τον εκσυγχρονισμό και την αναδιοργάνωση της δημόσιας διοίκησης αλλά και την ενδυνάμωση των πολιτών, κάποιοι τομείς υστερούν σημαντικά. Ειδικά στον αγροτικό τομέα, η εξέλιξη είναι αρκετά περιορισμένη και πραγματοποιείται με αργούς ρυθμούς. Το μεγαλύτερο μέρος των δημοσίων υπηρεσιών πραγματοποιείται με τον παραδοσιακό τρόπο μέσα από διαδικασίες που πολλές φορές είναι πολύπλοκες, πολλών σταδίων και εμπλέκουν διαφορετικούς οργανισμούς για να διεκπεραιωθούν. Επιπλέον, οι παρεχόμενες ηλεκτρονικά πληροφορίες και υπηρεσίες είναιανεπαρκείς, αλλά και οι τρόποι που παρέχονται δεν καλύπτουν τις ιδιαίτερες ανάγκες των αγροτών. Στα πλαίσια αυτά, κύριος σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η μελέτη εναλλακτικών τρόπων πρόσβασης για την παροχή υπηρεσιών η-διακυβέρνησης για τις ανάγκες του αγροτικού τομέα. Πιο συγκεκριμένα, αρχικά πραγματοποιείται επισκόπηση της βιβλιογραφίας που αφορά στην η-διακυβέρνηση και παρουσιάζονται οι βασικές έννοιες που σχετίζονται με αυτή. Έπειτα, πραγματοποιείται ανασκόπηση της η-διακυβέρνησης παγκοσμίως και στην Ελλάδα γενικά, αλλά και ειδικά για τον αγροτικό τομέα και πραγματοποιείται αποτίμηση του επιπέδου παροχής αγροτικών υπηρεσιών και προσδιορίζονται τα προβλήματα, οι ανάγκες και οι απαιτήσεις των χρηστών-αγροτών σχετικά με το περιεχόμενο των υπηρεσιών και τους τρόπους πρόσβασης σε αυτές. Στη συνέχεια,προτείνεται πλαίσιο ανάπτυξης υπηρεσιών η-διακυβέρνησης μέσω του Διαδικτύου που αποτελεί μια συστηματική προσέγγιση για την καθοδήγηση των δημοσίων οργανισμών στη μετατροπή παραδοσιακών υπηρεσιών σε ηλεκτρονικές. Το πλαίσιο βασίζεται στα Πρότυπα Ροών Εργασίας και τις Υπηρεσίες Ιστού. Ακόμη, προτείνεται πλαίσιο προσδιορισμού οικονομικά βιώσιμων υπηρεσιών κ-διακυβέρνησης, το οποίο λαμβάνει υπόψη τις απαιτήσεις και ανάγκες των χρηστών. Έπειτα, περιγράφεται ένα επιχειρηματικό πρότυπο παροχής υπηρεσιών κ-διακυβέρνησης για την ανάπτυξη συστημάτων εστιασμένων στον αγροτικό τομέα. Τέλος, παρουσιάζεται ο σχεδιασμός, η υλοποίηση και η αξιολόγηση δύο πρωτότυπων συστημάτων παροχής υπηρεσιών η-διακυβέρνησης, του Agroportal και του eGovCenter. ΤοAgroportal παρέχει υπηρεσίες η-διακυβέρνησης μέσω Η/Υ ή/και κινητών τηλεφώνων για τέσσερις διαφορετικούς παραγωγικούς αγροτικούς κλάδους. Το eGovCenter αποτελεί ένα προηγμένο κέντρο πολυμέσων (multi-media center) για την παροχή αγροτικών υπηρεσιών η- διακυβέρνησης συνδυάζοντας την τηλεόραση και το Διαδίκτυο. Η συνεισφορά της παρούσας διατριβής έγκειται στα εξής:● Προσδιορισμός Πλαισίου Μετατροπής Παραδοσιακών Δημοσίων Υπηρεσιών σε Ηλεκτρονικές μέσω Διαδικτύου.●Καθορισμός Πλαισίου Προσδιορισμού Βιώσιμων Υπηρεσιών κ-Διακυβέρνησης.●Προδιαγραφή Επιχειρηματικού Προτύπου Παροχής Υπηρεσιών κ-Διακυβέρνησης για τον Αγροτικό Τομέα.●Υλοποίηση συστήματος Agroportal.●Υλοποίηση συστήματος eGovCenter.Σημειώνεται ότι το μεγαλύτερο μέρος της παρούσας διατριβής δημοσιεύτηκε σε επιστημονικά περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων, τα οποία παρατίθενται αναλυτικά στην Ενότητα 1.4

The rapid development and diffusion of ICTs that has taken place during the last decades has affected drastically the life of citizens by giving a new meaning to traditional concepts and redefining every social activity. More specifically, the term “electronic” designates a wide spectrum of applications and services, such as electronic business, electronic government and electronic commerce. In this context, governments have acknowledged as an irrefutable need the modernization of their agencies and the reorganization and improvement of their services. In this direction, recognizing the possibilities and the benefits of ICTs, governments have promoted strategies for the adoption and use at local, national and global level so as to provide better, more accessible and economically effective e-government services to all that are involved in them (citizens, businesses, civil servants). E-government promises, inter alia, the increase of accountability of government agencies, the improvement of their transactions with businesses and the industry, more effective administration and citizen empowerment, which can contribute to the reduction of corruptness, increase of transparency, facilitation of transacting parts and increase of profits. Thus, most countries, either in a rapid and other a slow pace, already walk the road for the achievement of more mature e-government. However, in this effort all countries face part of the same problems that are related with inefficiency, the lack of continuous support and the problematic designing and organisation of e-services. While the provision of e-services and e-applications is extended, in order to reap in practice its benefits, e-government should pertain to the particularities and correspond to the needs of focus groups/sectors. Certainly, the prevalent tendencies focus in significant for the citizens issues, among which are the implementation of services with innovative characteristics and use of different tools, the provision of services through alternative ways or multi-channel service delivery, as well as the convergence of telecommunications, technology and means of communication so that citizens’ needs are covered more effectively and they are encouraged to use these services.Greece lags behind, compared with other EU member states and in the present phase has accomplished only the requirements of the two first stages of e-government maturity. Even though nowadays e-government policies have a more holistic view that incorporates the modernisation and reorganization of public administration, as well as the citizen empowerment, certain sectors fall short considerably. Specifically in the rural sector, improvement is very limited and is achieved slowly. The greatest part of public services is realised via the traditional way through processes that many times are very complicated, have many stages/steps and involve different agencies. Moreover, the provided information and eservices are insufficient and are provided in ways that do not cover the particular needs of farmers. In this context, the scope of the thesis is the study of alternative ways of accessing egovernment services for the needs of the agricultural sector. In specific, initially a literature review for e-government is apposed presenting relevant fundamental theoretical concepts. Then, a review concerning the e-government service provision globally and for Greece, as well as an assessment of the level of e-government services for agriculture, the needs and requirements of users-farmers with regard to the content of services and the ways of access is presented. Afterwards, a framework for the development of e-government services accessed via the Internet is proposed. This framework constitutes a systematic approach for the guidance of public agencies in the transformation of traditional services to electronic and is based on Workflow Patterns and Web Services. Also, a framework for determining economically viable m-government services is proposed, which takes into consideration the requirements and needs of users. Then, a business model for the provision of m-government services for the development of systems focused on the agricultural sector is described. Finally, the design, implementation and evaluation of two prototype e-government systems, namely the Agroportal and the eGovCenter, are presented. Agroportal provides e-government services via PC and/or mobile telephones for four different agricultural fields. eGovCenter constitutes an advanced multi-media centre that provides agricultural e-government services combining the television and the Internet. The main contribution of the thesis lies in the following:●Determination of the Framework for Transforming Traditional Public Services to Electronic Accessed through the Internet.●Determination of the Framework for Identifying Viable M-government Services.●Specification of the Business Model for Providing M-government Services for the Agricultural Sector.●Implementation of the Agroportal system.●Implementation of the eGovCenter system. It should be noted that the greatest part of the thesis has been published in scientific journals and conference proceedings analytically mentioned in Section 1.4.