Παρούσα γνώση επί των Culicoides spp. (Οικογένεια Ceratopogonidae) στην Ελλάδα η περίπτωση του καταρροϊκού πυρετού

Abstract

Στην παρούσα εργασία παρουσιάστηκαν δεδομένα συστηματικής μορφολογίας, βιολογίας, οικονομικής σημασίας και αντιμετώπισης των Culicoides spp. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στην παρούσα γνώση για το γένος αυτό στην Ελλάδα, δεδομένου του αυξημένου αριθμού κρουσμάτων καταρροϊκού πυρετού που παρουσιάσθηκαν στην χώρα τα τελευταία χρόνια. Για την συλλογή στοιχείων από τις αρμόδιες Δ.Α.Ο.Κ συντάχθηκε σχετικό ερωτηματολόγιο (11 ερωτήσεις). Το ποσοστό ανταπόκρισης ήταν περίπου 38% και παρουσίαζε ικανοποιητικό βαθμό αντιπροσώπευσης. Παρουσιάστηκαν διαφορετικά ποσοστά προσβολής με καταρροϊκό πυρετό όσον αφορά τις προβατοτροφικές και τις βοοτροφικές μονάδες. Στις μεν τα ποσοστά προσβολής κυμάνθηκαν μέχρι το 20% σε ορισμένες Περιφερειακές ενότητες, στις δε το μέγιστο ποσοστό προσβολής δεν ξεπερνούσε το 2%. Η μεγαλύτερη προσβολή στις προβατοτροφικές μονάδες παρουσιάσε ο Νομός Δράμας και χωρίς ουσιαστικό ποσοστό προσβολής παρουσιάσαν οι Νομοί Λασιθίου και Πρεβέζης. Σημαντικό επιδημιολογικό στοιχείο για την εξάπλωση της ασθένειας είναι ότι δεν παρατηρήθηκε έξαρση καταρροϊκού πυρετού κατά την διάρκεια της άνοιξης σε καμία από τις περιφερειακές ενότητες. Αντίθετα, η εποχή εμφάνισης της ασθένειας παρατηρήθηκε με ποσοστό 58% το φθινόπωρο και 42% το θέρος. Σε όλες τις Περιφερειακές ενότητες διενεργήθηκαν επεμβάσεις με εντομοκτόνα ύστερα από την έξαρση του καταρροϊκού πυρετού. Αναλυτικότερα, το 95% αυτών χρησιμοποιήσαν εντομοκτόνα απευθείας στα ζώα κατά αποκλειστικά με πυρεθρινοειδή σκευάσματα. Σε μικρότερο ποσοστό πραγματοποιήθηκαν επιπρόσθετα επεμβάσεις και στις ποτίστρες των ζώων καθώς και στο χώρο που διαβιούν τα ζώα. Η συλλογή και ταυτοποίηση των εντόμων-φορέων (Culicoides spp.) πραγματοποιήθηκε μόνο σε μια Περιφερειακή ενότητα (Νομός Λακωνίας). Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι απαντήσεις των Δ.Α.Ο.Κ ως προς την αιτιολογία της εμφάνισης του καταρροϊκού πυρετού στις διάφορες Δ.Α.Ο.Κ. Δεδομένης της σπουδαιότητας έγκαιρης σύλληψης των εντόμων Culicoides spp. με παγίδες, πραγματοποίηθηκαν σχετικές δοκιμές εμπορικής παγίδας που κυκλοφορεί στην Ελλάδα. Αν και η παγίδα αυτή δύναται να συλλέξει μικρού μεγέθους δίπτερα, κανένα άτομο Culicoides δεν βρέθηκε σε αυτές στην περιοχή των δοκιμών (σταβλικές εγκαταστάσεις, Κουβαράς, Αττικής) και για το χρονικό διάστημα Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2015 γεγονός που ίσως αντανακλά τις ξηρές συνθήκες της περιοχής.

This paper presents data on systematics, morphology, biology, economic importance and control of Culicoides spp. (Diptera: Ceratopogonidae) . Particular reference was made in the present knowledge concerning this genus in Greece, given the increased number of cases of bluetongue disease that recently occurred

in the country.

In order to collect data from the relavent Regional Agricultural and Veterinary services, a suitable questionnaire was formed (consisting of 11 questions) sended to those. The response rate was about 38% showed a

sufficient degree of representation.

Different occurence rates of disease were presented concerning the sheep and cattle units (herds). The former ranged up to 20 % while the latter did not exceed the 2%. The greatest occurence was recorded in Drama Prefecture where Lasithi and Preveza once did not reach a substantial rate. A meaningful epidemiological fact in terms of the disease’s occurence is that no outbreak was recorded during spring in any of the regions whereas, the disease was observed in a percentage of 58% during the fall and 42% during the summer. In all regions affected, treatments with various insecticides were performed due to the outbreak of the bluetongue. In detail, in 95% of these the pesticides applied directly to the animals and were solely with pyrethroids. In fewer cases additional insecticide applications were made in the animal drinking places as well as in stables. Of particular interest were the answers given by Regional Agricultural and Veterinary services concerding the etiology of bluetongue appearance in each region. Concidering the importance of early captures of Culicoides spp. with traps, relevent tests were made using a cheap and easily available commercial trap, called Mosquito triple trap. Those tests were conducted in two sheep stables at Kouvaras, Attica during the period (July-September 2015). Although those traps with certain modifications were capable to collect small-sized Diptera, no single Culicoides specimen was found in the test areas. This may reflect to the dry conditions prevailed at the region