Σχέση παρουσίας άσθματος με διατροφικούς και άλλους παράγοντες στην παιδική ηλικία

Abstract

Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η εκτίμηση των διατροφικών συνηθειών και η αξιολόγηση της σχέσης τους με τον επιπολασμό του άσθματος στην παιδική ηλικία. Στην παρούσα διατριβή εξετάζεται επίσης η συσχέτιση μεταξύ κατανάλωσης μεμονωμένων τροφίμων, επιπέδων σωματικής δραστηριότητας, θηλασμού και άλλων ανθρωπομετρικών χαρακτηριστικών και επιπολασμού συμπτωμάτων άσθματος. Υλικά & Μέθοδοι: Στο πλαίσιο της επιδημιολογικής μελέτης GRECO (Greek Childhood Obesity study) που είχε ως στόχο την εκτίμηση του επιπολασμού παιδικής παχυσαρκίας σε Πανελλαδικό αντιπροσωπευτικό δείγμα παιδιών ηλικίας 10-12 ετών και τον έλεγχο συσχέτισης της παχυσαρκίας με τα επίπεδα τήρησης της Μεσογειακής διατροφής αλλά και μιας σειράς κοινωνικο-οικονομικών και δημογραφικών παραμέτρων, εντάχθηκε στο ερωτηματολόγιο που προορίζονταν για τους γονείς και το ερωτηματολόγιο ανίχνευσης άσθματος και αλλεργικών παθήσεων στα παιδιά σύμφωνα με το πρότυπο ISAAC. Το δείγμα στο οποίο μελετήθηκε η συσχέτιση μεταξύ των διατροφικών συνηθειών και των ανθρωπομετρικών χαρακτηριστικών και του επιπολασμού του άσθματος ήταν 944 παιδιά ηλικίας 10-12 ετών από διάφορες περιοχές της Ελλάδος. Η αποτίμηση της τήρησης της Μεσογειακής διατροφής πραγματοποιήθηκε με τη χρήση του διατροφικού δείκτη KIDMED (Mediterranean Diet Quality Index for children and adolescents). Αποτελέσματα: Ο επιπολασμός συμπτωμάτων άσθματος για τα αγόρια ήταν 28,5% και για τα κορίτσια 22,9%. Όσον αφορά το βαθμό τήρησης της Μεσογειακής διατροφής 46% των κοριτσιών και 45,5% των αγοριών βρέθηκε ότι είχαν ανεπαρκή τήρηση της Μεσογειακής διατροφής ενώ μόλις το 4,5% των κοριτσιών και 5,8% των αγοριών φάνηκε ότι εφαρμόζουν σε υψηλό βαθμό το πρότυπο της Μεσογειακής διατροφής. Δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ βαθμού τήρησης της Μεσογειακής διατροφής και του επιπολασμού συμπτωμάτων άσθματος (p>0,05). Ωστόσο παρατηρήθηκε θετική συσχέτιση μεταξύ της καλύτερης τήρησης της Μεσογειακής διατροφής και του ενεργού και ιστορικού συριγμού στα αγόρια (p=0,037 και p=0,04, αντίστοιχα). Όσον αφορά τον Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), στα κορίτσια εμφανίστηκε μια οριακή θετική συσχέτιση μεταξύ του ΔΜΣ και του επιπολασμού άσθματος (p=0,05). Επιπλέον αξίζει να σημειωθεί ότι με αύξηση 1 μονάδας του Δείκτη Μάζας Σώματος στα κορίτσια, βρέθηκε να αυξάνεται κατά 19,1% η πιθανότητα εμφάνισης συριγμού που περιορίζει το λόγο λαμβάνοντας υπόψη συγχυτικούς παράγοντες (p<0,05). Τέλος δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ του επιπολασμού συμπτωμάτων άσθματος και επιπέδων σωματικής δραστηριότητας ή διάρκειας θηλασμού καθώς και μεταξύ των διατροφικών συνηθειών που ελέγχθηκαν. Συμπεράσματα: To επίπεδο τήρησης της μεσογειακής διατροφής, τα επιμέρους τρόφιμα και το επίπεδο σωματικής δραστηριότητας δεν φαίνεται να σχετίζονται με την ανάπτυξη άσθματος στην παιδική ηλικία. Επίσης καμία συσχέτιση δεν βρέθηκε μεταξύ διάρκειας θηλασμού και συχνότητας κατανάλωσης γευμάτων εκτός σπιτιού. Παρόλα αυτά το φύλο και ο Δείκτης Μάζας Σώματος φαίνεται πως σχετίζονται με τον επιπολασμό συμπτωμάτων άσθματος. Η επιπλέον μελέτη σχετικά με το ρόλο που παίζουν οι διατροφικές συνήθειες στον επιπολασμό του άσθματος κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική διότι τα αποτελέσματα των διαφόρων μελετών είναι αντικρουόμενα.

The aim of this study is the assessment of dietary habits and the evaluation of the correlation between these habits and the prevalence of asthma symptoms during childhood. This study also examines the relation be-tween consumption of specific foods, levels of physical activity, breastfeeding, other anthropometric characteristics and the prevalence of asthma symptoms. METHODS: The present research has been conducted as part of a wider epi-demiological study named GRECO which was performed in order to assess the prevalence of childhood obesity in Greece. In this study a sample of 944 children aged 10-12 and their parents were voluntarily enrolled. In the GRECO questionnaire, that was addressed for the parents, was integrated a questionnaire for the detection of asthma and allergic diseases according to the ISAAC criteria. Adherence to the Mediterranean diet was evaluated using KIDMED score (Mediterranean Diet Quality Index for children and adoles-cents). RESULTS: Prevalence of asthma symptoms was 28,5% for boys and 22,9% for girls. A percentage of 46% of the girls and 45,5% of the boys re-ported a low adherence and only 4,5% (girls) and 5,8% (boys) a great adher-ence to the Mediterranean diet. Nevertheless, great adherence to the Mediter-ranean diet was positively associated with “ever had wheeze” and “current wheezing”. With regard to Body Mass Index the results showed a marginal positive association between BMI and prevalence of asthma symptoms. Moreover, an increase of one unit of BMI was associated with 19,1% likeli-hood of developing wheezing that affects the speech, after adjusting for vari-ous confounders. Finally, there was no significant association between preva-lence of asthma symptoms and the level of physical activity, duration of breastfeeding and other dietary habits that were studied. CONCLUSION: The level of adherence to the Mediterranean diet, the food groups separately and the levels of physical activity don’t seem to be associated with the develop-ment of asthma during childhood. Keywords: childhood asthma, Mediterranean diet, epidemiology, nutrition.