Μελέτη των αιθερίων ελαίων των αυτοφυών ειδών της οικογένειας Fabaceae στην Ελλάδα

Abstract

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει ολοένα και αυξανόμενη τάση για τη μελέτη των αιθερίων ελαίων καθότι οι χρήσεις τους πλέον βρίσκουν εφαρμογή σε πάρα πολλούς τομείς όπως της γεωργίας, της ιατρικής, της φαρμακευτικής βιομηχανίας και της βιοτεχνολογίας. Ο κλάδος της μελέτης των αιθερίων ελαίων είναι συνεχώς αναπτυσσόμενος αλλά επειδή η παγκόσμια ποικιλότητα είναι πολύ μεγάλη ,υπάρχουν αρκετές οικογένειες φυτών οι οποίες παραμένουν αναξιοποίητες ως προς αυτόν τον κλάδο. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκει και η οικογένεια των φυτών (Fabaceae) που επιλέχθηκε να μελετηθεί ως προς τη σύστασή της στην παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή. Κατά την ανασκόπηση της βιβλιογραφίας όλες οι μελέτες που αφορούσαν τη συγκεκριμένη οικογένεια περιστρεφόντουσαν γύρω από τις ιδιότητες των εκχυλισμάτων τους , τη διατροφρική αξία των καλλιεργούμενων ποικιλιών και ελάχιστες αναφορές για τα αιθέρια έλαιά τους. Στις διάφορες μελέτες, η αφορμή της ενασχόλησης με είδη της οικογένειας αυτής ήταν οι χρήσεις τους στη λαϊκή φαρμακευτική και βάση των παρατηρήσεων που είχαν προκύψει ως προς τις εντομοπροσελκυστικές τους ιδιοτήτες. Πρωταρχικός στόχος της μελέτης ήταν να βρεθεί φυτικό υλικό αυτοφυές από τα φυτά της οικογενείας στην Ελλάδα που έχουν εντομοπροσελκυστικές ιδιότητες και είναι πολυετή,κυρίως ως προς τη διευκόλυνσή για την επανάληψη της συγκομιδής σε μελλοντικές μελέτες. Η συγκομιδή έγινε στη φάση της άνθισης όπου η εντομοπροσελκυστική ιδιότητα θα ήταν εμφανής και σύμφωνα με τη βιβλιογραφία κατά τη φάση της άνθισης πραγματοποιείται η μεγαλύτερη διακίνηση συστατικών στα φυτά. Για την πραγματοποίηση της μελέτης συγκομίστηκε φυτικό δείγμα τον Απρίλιο του 2014 από τα είδη Psoralea butiminosa, από τις περιοχές Σύμη και Αντίκυρα, Spartium junceum από την περιοχή Αντίκυρα, Anagyris foetida από την περιοχή της Σύμης και Coronilla sp. από την περιοχή της Πάρου. Τα δείγματα συλλέχθησαν και τοποθετήθηκαν σε βαθειά κατάψυξη μέχρι την εργαστηριακή παραλαβή του αιθερίου ελαίου. Ο τρόπος με τον οποίο πραγματοποιήθηκε η εργαστηριακή παραλαβή του αιθερίου ελαίου ήταν με την κλασσική μέθοδο της υδροαπόσταξης.Η απόδοση του αιθερίου ελαίου ήταν μικρότερη του 0,1mL και το πυκνό αιθέριο έλαιο αφυδατώθηκε με άνυδρο θειϊκό νάτριο.Ακολούθησε το ξέπλυμα της στήλης με πέντανιο για την παραλαβή του αραιού αιθερίου ελαίου. Τα δείγματα τοποθετήθηκαν στην κατάψυξη για την ανάλυση με το GC-MS. Με τη βοήθεια του GC-MS πραγματοποιήθηκε η ανάλυση των συστατικών των δειγμάτων και προκύψαν τα αποτελέσματα.Τα δείγματα από τη Psoralea butiminosae, και το Spartium junceum μπόρεσαν, ως ενός σημείου, να συγκριθούν με τη βιβλιογραφία, καθότι μόνο δύο μελέτες (μία για το κάθε είδος) είχαν χρησιμοποποιήσει τη μέθοδο της υδροαπόσταξης για την παραλαβή των αιθερίων ελαίων .Συνολικά υπήρχαν δύο αναφορές για μελέτη αιθερίου ελαίου για τα είδη Psoralea butiminosae και Spartium junceum. Για τα άλλα είδη τα οποία εξετάστηκαν στην παρούσα μελέτη τα αποτελέσματα είναι μοναδικά καθότι στην βιβλιογραφία δεν βρεθήκαν αναφορές.Τα συστατικά τα οποία ξεχώρισαν είναι η ύπαρξη καρυφολλενίου και στα δύο δείγματα Psoralea butiminosae , σημαντικό αναλγητικό και αντιφλεγμονώδες μόριο .Σημαντικά μόρια στο είδος Anagyris foetida παράγωγα οκτενόλης,σημαντικά μόρια με εντομοελκυστικές ιδιότητες. Στο είδος Spartium junceum παρατηρήθηκε κύριο συστατικό το ξυλένιο και δύο ουσίες που δεν μπόρεσαν να αναγνωριστούν και στη Coronilla sp η σύστασή της αποτελούταν κυρίως από το π-ξυλένιο (12,38%) , η οκτανόλη (9,27%) , η 2-πενταδεκανόνη (7,2%), η 9,12,15-οκταδεκατριενάλη (15%), το οκτακοσάνιο (13,43%) ,και το ενεϊκοσάνιο (11,61%) και παρατηρήθηκαν τρεις ουσίες που δεν μπόρεσαν να αναγνωριστούν.

During the last years, there is a continuously increasing tendency studying and evaluating essential oil. Due their many properties, their evaluation they can find application in many sectors like agriculture, medicine, pharmaceutical industry and biotechnology. Studying and evaluation of the essential oil composition is continuously developing because word while exist many species that remain unexploited concerning the composition of the essential oil. In this sense, it has been decided to study essential oil’s composition of Fabaceae family. In the literature review most of the studies of this plant family were evaluating the properties of plant extracts, their nutrition value and only few reports evaluating the composition of essential oils. The reasons that forced researchers to evaluate plants’ essential oil were their uses in folk medicine and their insecticide’s attractiveness. Main purpose of this study was to collect perennial plant material that has the ability to attract insecticides. Perennial plants are necessary because it is easy to collect plant material every year. The collection of plant material took place in spring during the blooming of the flowers. During the blooming it is easy to observe the insecticide attractiveness and it is generally accepted that in most plants during blooming it has been observed synthesis of many compounds. The plants were collected in spring, April 2014and the plant materials that that have been collected are Psoralea butiminosa from Simi Island and the region of Antikyra, Spartiun junceum plant material from region of Antikyra, Anagyris foetida from Simi Island and Coronilla sp. from Paros Island. The plant material was collected and then was put it in deep freeze until the collection of the essential oil in the laboratory with the method of hydro distillation. The quantity of essential oil was less than 0.1 ml. by the time essential oil was collected, solvent of pentane was used to collect minor quantities that have remain on the Clevengere. The samples were putted in deep freezing until the analysis in GC-MS machine. According the review it was difficult to collect information and compare the data because there were no references for the essentials’ oils composition of those species, and general few references of the composition of essential oil of Fabaceae family. References for the composition of essential oil were found for Psoralea butiminosa and Spartium junceum. For the other plants the composition of essential oil was first time studied. Most important compound of Psoralea butiminosa was caryophellyne, a-caryophyllene and caryophyllene oxide that have inflammatory and analgesic biological activities. The presence of caryophyllene products was found in others references. In Anagyris foetida was found octenol products that present insecticide’s attractiveness. The study about Spartium junceum point out that the compound xylene was in high concentration in the sample and two compounds unidentified. In Coronilla sp. were observed compounds like xylene, octanol and three compounds unidentified.