Υδρογεωλογική - περιβαλλοντική έρευνα λεκάνης Βαγίων Βοιωτίας

Abstract

Η παρούσα εργασία αναφέρεται στο υδρογεωλογικό καθεστώς που επικρατεί στη κλειστή υδρολογική λεκάνη των Βαγίων, με ιδιαίτερη έμφαση στην ποιοτική σύσταση των υπόγειων υδάτων. Αναδεικνύει το περιβαλλοντικό πρόβλημα της περιοχής που σχετίζεται, αφενός με το πλημμυρικό φαινόμενο που δημιουργείται, κατά την υγρή περίοδο μέχρι και το τέλος Μαρτίου, σχεδόν κάθε έτος και αφετέρου με την παρατηρούμενη ποιοτική επιβάρυνση του ανώτερου υδροφόρου ορίζοντα, η οποία αποδίδεται τόσο σε γεωγενείς, όσο και σε ανθρωπογενείς παράγοντες. Το πλημμυρικό φαινόμενο έχει ως αποτέλεσμα την έκπλυση ανεπιθύμητων ουσιών από τα εδάφη της έντονα καλλιεργούμενης περιοχής και την διείσδυσή τους στους υδροφόρους ορίζοντες. Σημαντική επιβάρυνση υφίσταται και ο καρστικός υδροφόρος ορίζοντας, καθώς τα επιφανειακά νερά που συγκεντρώνονται στον κάμπο κατεισδύουν μέσω της καταβόθρας του Βαρικού απευθείας στους έντονα καρστοποιημένους ανθρακικούς σχηματισμούς. Η κλειστή λεκάνη των Βαγίων αναπτύσσεται μεταξύ της λεκάνης της Κωπαΐδας στα βορειοδυτικά και της λεκάνης των Θηβών στα ανατολικά. Το ανάγλυφο της περιοχής είναι ήπιο στο μεγαλύτερο ποσοστό της έκτασης. Στη γεωλογική δομή της λεκάνης συμμετέχουν οι τριαδικοί-ιουρασικοί ανθρακικοί σχηματισμοί, οι περιορισμένης έκτασης σχηματισμοί της σχιστολιθικής διάπλασης και τα ημισυνεκτικά νεώτερα τριτογενή και τα χαλαρά τεταρτογενή ιζήματα. Η δημιουργία της λεκάνης είναι αποτέλεσμα της έντονης ρηγματογόνου τεκτονικής, η οποία έλαβε χώρα κατά την περίοδο του Τριτογενούς και Τεταρτογενούς. Εντός των ημισυνεκτικών και χαλαρών ιζημάτων της λεκάνης αναπτύσσεται ένας ανώτερος υδροφόρος ορίζοντας, με κατά τόπους συνθήκες υπό πίεση, σχετικής δυναμικότητας που εκμεταλλεύεται από μεγάλο αριθμό αρδευτικών γεωτρήσεων. Εντός των έντονα καρστοποιημένων ανθρακικών σχηματισμών του γεωλογικού υποβάθρου αναπτύσσεται ένας πλούσιος καρστικός υδροφόρος ορίζοντας, ο οποίος τοπικά αποτελεί τμήμα του μεγάλου ενιαίου καρστικού υδροφόρου που αναπτύσσεται εντός των ανθρακικών μαζών του Παρνασσού, του Ελικώνα και της Σφίγγας και ο οποίος εκτονώνεται εντός της Υλίκης και στην παράκτια περιοχή του Βόρειου Ευβοϊκού. Η καρστική υδροφορία εκμεταλλεύεται από μεγάλο αριθμό αρδευτικών γεωτρήσεων στο κάμπο των Βαγίων. Οι παροχές τους ξεπερνούν τα 150- 200m3/h. Γενικά, ο συνολικός αριθμός των υφιστάμενων γεωτρήσεων εντός της λεκάνης ξεπερνά τις 200. Δυο γεωτρήσεις εξ αυτών που βρίσκονται βόρεια του δήμου Βαγίων καλύπτουν τις υδρευτικές ανάγκες των κατοίκων.

The present study refers to the hydrological status that dominates the close basin of Vagia, with particular emphases on the composition of the area’s groundwater. The study highlights the environmental problem of the area, which relates to both the flooding phenomenon created during the rainy season until the end of March, almost every year, as well as, the observed qualitative deterioration of upper aquifer, which is attribute to natural and human factors. As the result of flood phenomenon, constitutes the Rinsing of the undesirable substances, from the soils of strongly cultivated area and their penetration to aquifers. A considerable deterioration exists on karst aquifer as surface water gathered on the valley and infiltrate through Vouraikos sinkhole direct to intensely karstified carbonate formation. The close basin of Vagia expands between north-east o of Copaida basin and east of Thiva basin. The relief of Vagia in the major percentage is smooth. As far as concerns the basin’s structure are involved the carbonate formations of Triassic-Jurassic period, the limited appearance of Sxist conformation, also, the neogen formations of Tertiary and the loose sediments of Quaternary period. In addition the basin creation is a result of intense tectonic movements of faults, which took place during the period of Tertiary and Quaternary. Into the grainy and loose sediments of neogene and quaternary formations has developed an upper confined aquifer with relative water supply capacity. A huge number of irrigation drillings takes advantage of that aquifer, Α rich karst aquifer is developed topically in the area, within the intensely karstified carbonate formation of geological bedrock, constitutes part to the larger Karst aquifer ,where is developed within the carbonate masses of Parnassos, Elikon and Sfiggion(Fagas). The above groundwater system of karst aquifer is discharged within Yliki Lake and also to the coastal area of north Evoikos. A large number of irrigation boreholes of Vagia's area takes advantage of karst aquifer, with water supply that exceeds the amount of prices150- 200m3/h. Generally, the number of existing wells within basin exceeds of 200, of which two of these, are located in the north side from the Vagia’s village, and cover the water needs of residents.