Χαρτογράφηση της αναβλάστησης του φυσικού οικοσυστήματος της περιοχής Πάρνηθας Αττικής με χρήση δορυφορικών παρατηρήσεων και γεωγραφικών πληροφοριακών συστημάτων

Abstract

Οι φυσικές πυρκαγιές γενικά αποτελούν μια από τις πιο συχνές περιβαλλοντικές καταστροφές και χαρακτηρίζονται ως μία από τις κύριες πηγές διατάραξης των φυσικών οικοσυστημάτων, πολύ δε περισσότερο στην περιοχή της Μεσογείου. Η συμβολή της χρήσης τεχνικών δορυφορικής τηλεπισκόπησης είναι σημαντική σε προβλήματα που αφορούν την διαχείριση και ανάλυση των φυσικών πυρκαγιών και την παρακολούθηση της αναβλάστησης των περιοχών που επλήγησαν. Η παρούσα μεταπτυχιακή εργασία έχει ως στόχο τη μελέτη της αναβλάστησης της καμένης έκτασης του Όρους Πάρνηθα στο Νομό Αττικής με τη συνδυαστική χρήση δορυφορικών δεδομένων και Γεωγραφικών Πληροφοριακών Συστημάτων (Γ.Π.Σ.). Το όρος Πάρνηθα είναι μια περιοχή της Ελλάδας η οποία επλήγη δραματικά από τις καταστροφικές δασικές πυρκαγιές το καλοκαίρι του 2007. Η επιλογή της ως πιλοτική περιοχή έγινε με κύριο γνώμονα τη μεγάλη σημασία της από οικολογική, περιβαλλοντική και πολιτιστική άποψη. Η περιοχή αυτή συνιστά έναν από τους λίγους Εθνικούς Δρυμούς της Ελλάδας και ανήκει στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000. Για την εκπλήρωση των στόχων της παρούσης εργασίας χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα διαφορετικών ημερομηνιών λήψης από τον δορυφορικό πολυφασματικό δέκτη LANDSAT TM σε συνδυασμό με λοιπά διαθέσιμα δεδομένα εδάφους της πιλοτικής περιοχής. Στα πλαίσια της μελέτης, αναλύθηκαν παράγοντες με χρήση αλγεβρικών συνδυασμών φασματικών διαύλων, όπως ο υπολογισμός του δείκτη βλάστησης NDVI για την ανίχνευση, οριοθέτηση και εκτίμηση της καμένης περιοχής. Επίσης εξετάστηκε η επίδραση της τοπογραφίας της περιοχής στην αναβλάστηση. Οι χαρτογραφικές συνθέσεις που δημιουργήθηκαν με τη χρήση Γ.Π.Σ., μπορούν δυνητικά να αποτελέσουν ένα πολύτιμο εργαλείο στη διάθεση των τοπικών φορέων για την μελλοντική παρακολούθηση της πληγείσας περιοχής.

Generally natural wildfires are one of the most environmental hazards and are characterized as the source of disturbance of physical ecosystems, especially in Mediterranean basin. The contribution of satellite remote sensing is important in different issues and problems concerning the operation and analysis of wildfires and the monitoring of vegetation regeneration of burnt area.

The aim of this thesis is to study, in combined use of remote sensing and GIS, the vegetation regeneration of burnt area of Mount Parnitha of Attica prefecture, a region in Greece, which burnt dramatically from hazardous wildfires in summer of 2007. The choice of Mount Parnitha, as case study, was due to the large significance of that region from ecological, environmental and cultural view. This region is a National forest of Greece and a protected region in Natura 2000 network.

Carrying out the aims of this study, remote sensing data from different download dates coming from multispectral LANDSAT TM were used. These data were combined with ground data of the region. In this study, mathematical spectral data, such as the vegetation index NDVI were analyzed for the monitoring and estimation of the burnt area. Also the effect of topographic factors in vegetation regeneration was examined. Moreover maps that were created with GIS might be a valuable tool in local authorities for future studies of the burnt area.